Brak możliwości złożenia korekty deklaracji i inne ograniczenia

Z analizy Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.), w szczególności art. 81 § 1 i 2 tego aktu prawnego, wynika prawo podatników do przygotowania i złożenia korekty deklaracji podatkowej. Jest to ważne uprawnienie, przede wszystkim, ponieważ umożliwia podatnikom uniknięcie negatywnych konsekwencji, w związku z popełnionymi błędami w deklaracji podatkowej. Należy jednak pamiętać, że ustanowiono pewne wyjątki od możliwości złożenia korekty deklaracji PIT – są to momenty, w których podatnik nie może skorzystać z tej możliwości w ogóle, albo jego prawo jest zdecydowanie ograniczone.

Ustawowe ograniczenia zawieszenia prawa do korekty

Podstawowe warunki zawieszenia uprawnienia do skorygowania deklaracji podatkowej PIT (na przykład PIT 37), zostały określone w tym samym akcie prawnym, co prawo do złożenia korekty. Zgodnie z art. 81b, uprawnienie to ulega zawieszeniu w określonych dwóch wypadkach:

• po pierwsze prawo do złożenia korekty deklaracji PIT ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego w zakresie objętym tym postępowaniem;
• po drugie prawo do złożenia korekty deklaracji PIT ulega zawieszeniu na czas trwania kontroli podatkowej w zakresie objętym kontrolą.

Co ważne, w świetle tego przepisu, prawo do złożenia korekty deklaracji podatkowej nie zostaje wyłączone, a zawieszone, zaś następnie – przysługuje podatnikowi nadal po zakończeniu kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego, jednakże pod warunkiem, że zakres korekty nie został określony decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Ograniczenia korekty w trakcie postępowania

Ustawodawca zdecydował również o ograniczeniach, w zakresie złożenia korekty deklaracji podatkowej w wyjątkowych sytuacjach. Z obecnego brzmienia przepisu 1a wynika, że jednokrotnie w toku postępowania prowadzonego przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej, podatnikowi przysługuje prawo do skorygowania deklaracji. Zasadniczo taki rodzaj korekty należy złożyć z uzasadnieniem przyczyn.

Wyciąg z przepisów

Ordynacja podatkowa art. 1a

Prawo do skorygowania deklaracji oraz cofnięcia skutków unikania opodatkowania przysługuje podatnikowi lub płatnikowi jednokrotnie, z zastrzeżeniem art. 200 § 4, w toku postępowania podatkowego, o którym mowa w art. 119g, przed wydaniem decyzji w pierwszej instancji, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wyznaczeniu terminu, o którym mowa w art. 200 § 3, na zasadach określonych w tym zawiadomieniu. Ponowne skorygowanie deklaracji po zakończeniu postępowania podatkowego nie wywołuje skutków prawnych w zakresie, w jakim wcześniej dokonana korekta przewidywała cofnięcie skutków unikania opodatkowania.

Prawo to może ulegać ograniczeniu zgodnie z ustawą – w takich sytuacjach korekta może nie wywołać żadnych skutków prawnych.

Wyciąg z przepisów

Ordynacja podatkowa

[…] W przypadku, o którym mowa w § 1a, złożona korekta nie wywołuje skutków prawnych w zakresie cofnięcia skutków unikania opodatkowania, jeżeli tylko częściowo uwzględnia ocenę prawną związaną z unikaniem opodatkowania, zawartą w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 200 § 3, lub nie uwzględnia tej oceny w ogóle.

[…] Uprawnienie, o którym mowa w § 1a, nie przysługuje, jeżeli:

1) postępowanie podatkowe prowadzone jest w wyniku uchylenia przez organ odwoławczy lub sąd administracyjny decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji;

2) nie upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym podatnikowi lub płatnikowi doręczono ostateczną decyzję wydaną z zastosowaniem przepisu art. 119a § 1 lub 7 albo środków ograniczających umowne korzyści.

[…] Korekta złożona wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie wywołuje skutków prawnych w razie odmowy stwierdzenia nadpłaty w całości lub w części oraz w razie umorzenia postępowania w związku z wycofaniem wniosku. W uzasadnieniu wydanej decyzji organ podatkowy wskazuje bezskuteczność takiej korekty.