Kwota wolna od podatku. Czym jest? Jak działa? Ile wynosi?

Kwota wolna od podatku (dokładniej – kwota dochodu wolnego od podatku) jest elementem prawa podatkowego. Określa ona kwotę dochodu, który nie zobowiązuje do zapłaty podatku dochodowego. W październiku 2019 oraz na początku 2020 miały miejsce zmiany w kwestii tejże kwoty. Jeśli chcesz dowiedzieć się: czym jest kwota wolna od podatku, na jakiej zasadzie działa oraz ile wynosi – zapraszamy do dalszej lektury.

Kwota dochodu wolnego od podatku – czym jest?

Żeby dokładnie zrozumieć istotę kwoty wolnej od podatku, musimy najpierw zapoznać się z pojęciami, które stanowią dla niej pewną podstawę. Dla porządku zostaną one wymienione poniżej – aby w dalszej części artykułu pokrótce je omówić. Oto te najważniejsze:

• podatek dochodowy (a także osoba fizyczna i osoba prawna)
• zeznanie podatkowe (PIT i CIT)
• dochód (przychód, koszty uzyskania przychodu, podstawa opodatkowania)Korzystając z tych pojęć, postaramy się przedstawić dokładną definicję kwoty wolnej od podatku.

Podatek dochodowy
Podatkiem dochodowym nazywamy wpłatę na rzecz państwa, dokonaną przez osobę fizyczną (czyli każdego człowieka od chwili narodzin do chwili śmierci) lub osobę prawną (najprościej mówiąc – organizację lub firmę). Punkt odniesienia stanowi podstawa opodatkowania – czyli dochód. Wysokość podatku dochodowego jest ściśle związana z dochodem i odliczeniami, które możemy do niego odnieść (jak na przykład ulgi związane ze składkami ZUS czy darowiznami). Głównym czynnikiem, który jest uwzględniany podczas ustalania tej wysokości, jest kwota zmniejszająca podatek.

Deklaracja podatkowa PIT i CIT
Deklaracja podatkowa jest, można powiedzieć, rocznym raportem uzyskanych dochodów, z uwzględnieniem różnego rodzaju ulg i odliczeń. Złożenie tej deklaracji pomaga zweryfikować państwu wiarygodność i legalność dochodów osób fizycznych i prawnych. Jest ona swojego rodzaju uzasadnieniem wysokości podatku dochodowego.

Czym jest dochód i jak go obliczyć?
Aby obliczyć swój dochód konieczne będzie zaznajomienie się z następującymi pojęciami: przychód i koszty uzyskania przychodu. Przychodem, ogólnie, określa się korzyść materialną – uzyskaną poprzez prowadzenie działalności, wykonanie pracy lub sprzedaż nieruchomości. W celu obliczenia dochodu, od przychodu należy odjąć koszty uzyskania go – czyli wydatek poniesiony na rzecz uzyskania przychodu. Mówiąc prościej, dochód jest naszym zarobkiem „na czysto” – czyli po odjęciu kosztów. Stanowi on podstawę opodatkowania podczas obliczania podatku dochodowego.

Bazując na powyższych pojęciach, możemy opisać kwotę wolną od podatku w następujący sposób:

Jest to kwota dochodu osoby fizycznej lub prawnej, która nie zobowiązuje do uiszczenia opłaty na rzecz państwa w postaci podatku dochodowego. W sytuacji, gdy dochód jest niższy od kwoty wolnej od podatku, nie zwalnia to z obowiązku złożenia rocznej deklaracji podatkowej.

Innymi słowy – jeśli dochód danej osoby nie przekracza kwoty wolnej od podatku, nie musi go ona płacić. Natomiast w sytuacji, gdy dochód jest większy od kwoty wolnej od podatku, umożliwia ona obniżenie należności do pewnego stopnia.

Kwota wolna od podatku, a kwota obniżająca podatek.

Pojęciem ściśle związanym z kwotą dochodu wolnego od podatku, jest kwota obniżająca podatek. Stanowi ona pochodną kwoty wolnej od podatku. Główna różnica między nimi polega na tym, co sugerują ich nazwy. Kwota wolna od określa zakres dochodu, który nie zobowiązuje do opłaty na rzecz państwa. Natomiast kwota wolna od podatku jest kwotą, o którą podatek został obniżony, bazując na kwocie wolnej od podatku.

Przedstawiliśmy już główną różnicę – jednak teorię dość trudno jest odnieść do rzeczywistości, a tym samym trudniej jest zrozumieć poruszone zagadnienia. Dlatego przejdziemy do dalszego etapu ich omawiania. Bazując już na konkretnych kwotach, przedstawimy jak obie te kwestie – kwota wolna od podatku i obniżająca podatek – wyglądają w Polsce od 1 stycznia 2020 roku.

Kwota wolna od podatku i kwota obniżająca podatek w praktyce – ile wynoszą?

Czas na bardziej obrazowe podejście do tego tematu. Poniżej przedstawione są konkretne przypadki, na których podstawie wylicza się kwotę wolną od podatku i kwotę obniżającą podatek. Podane dochody są przedstawione w skali roku.

Przedział 0 zł – 8 000 zł

W tym przypadku kwota wolna od podatku wynosi 8 000 zł. Aby obliczyć kwotę obniżającą podatek musimy pomnożyć 8 000 zł przez 17% (tyle wynosi najniższa stawka podatku dochodowego) – otrzymując wynik 1360 zł. Gdyby nie kwota wolna od podatku – opłata takiej wysokości musiałaby być uiszczona na rzecz państwa. Jednak ponieważ przychody poniżej progu 8000 zł zwalniają z obowiązku podatkowego – nie ma takiej potrzeby. Zatem 1360 zł jest w tym przypadku kwotą obniżającą podatek, ponieważ o tyle została zredukowana nasza należność na rzecz państwa. Na tym przykładzie możemy więc objaśnić, że kwota obniżająca podatek jest częścią podatku, której nie musimy opłacać – ponieważ zwalnia nas z niej kwota wolna od podatku.

Przedział 8 001 zł – 13 000 zł

W tym przypadku sytuacja jest odrobinę bardziej skomplikowana, ponieważ wysokość kwoty wolnej od podatku zależy od wysokości dochodów – najwyższa jej wartość w tym przedziale wynosi 8 000 zł (dla najniższych przychodów) – najniższa natomiast 3 091 zł (dla przychodów w wysokości 13 000 zł). Kwotę zmniejszającą podatek w tym przypadku możemy obliczyć przy wykorzystaniu następującego wzoru:
834,98 zł × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) ÷ 5000 zł

Przedział 13 000 zł – 85 528 zł

W tym przypadku poszczególne wartości są stałe i wyglądają następująco: kwota wolna od podatku – 3 091 zł; kwota obniżająca podatek – 525,12 zł.

Przedział 85 528 zł – 127 000 zł

Dla tego przedziału kwota wolna od podatku może wynosić od 3 091 zł do 0 zł. Natomiast kwotę obniżającą podatek wyliczamy na podstawie tego wzoru:
525,12 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł

Powyżej 127 000 zł kwota wolna podatku i kwota obniżająca podatek nie obowiązują.

Źródło i obliczenia: Kwota wolna od podatku – o co w tym tak naprawdę chodzi? Kiedy nie musisz zapłacić podatku dochodowego? (https://zaradnyfinansowo.pl/kwota-wolna-od-podatku/)